Οι Απόψεις των Εργοληπτών για τις Πρόσφατες Μεταρρυθμίσεις στην Κατασκευή των Δημοσίων Έργων Ιωάννης Παπαϊωάννου Πρόεδρος ΠΕΔΜΕΔΕ

Θέλω κατ’ αρχήν να ευχαριστήσω την Οργανωτική Επιτροπή της σημερινής ημερίδας και βέβαια το Τμήμα Μηχανικών παραγωγής και Διοίκησης του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και τα ΤΕΕ – Τμήμα Ανατολικής Μακεδονίας και Τμήμα Θράκης που την συνδιοργανώνουν, για την τιμητική πρόσκληση που μου απηύθυναν να συμμετάσχω σ’ αυτήν.

Είναι εξαιρετικά σημαντικό τα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα να διευρύνουν τα ενδιαφέροντα τους πέραν από τα στενά επιστημονικά πεδία και να επεκτείνονται σε θέματα χειροπιαστά που ενδιαφέρουν ιδιαίτερα τους παραγωγικούς κλάδους, όπως είναι στην περίπτωση μας η Βιομηχανία της Κατασκευής.

Η ομιλία μου βέβαια δεν μπορεί να είναι ομιλία ειδικού πάνω στο θέμα της ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ. Ευτυχώς υπάρχουν πολλοί και καλοί ομιλητές που θα ανταποκριθούν, σίγουρα, στις προσδοκίες σας.

Είναι θα έλεγα μια σειρά από διαπιστώσεις και προτάσεις για όσα συμβαίνουν σήμερα στο κλάδο μας, οι οποίες ίσως θα μπορούσαν να εξηγήσουν γιατί η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ δεν έχει βελτιωθεί ακόμη σημαντικά στη χώρα μας.

Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι ο συνδυασμός του τρίτου πλαισίου στήριξης με την παράλληλη χρονικά, σε μεγάλο βαθμό, κατασκευή των Ολυμπιακών έργων δίνει την εντύπωση ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια μοναδική ευκαιρία για τον κατασκευαστικό κλάδο στην Ελλάδα, αλλά και για την ίδια τη χώρα σε πολλά επίπεδα.

Στο σημείο αυτό έχω να κάνω την εξής παρατήρηση: Παρότι η συγκυρία είναι εντυπωσιακή, μαζί το τρίτο πλαίσιο στήριξης και τα Ολυμπιακά Εργα, ακόμα πιο εντυπωσιακά είναι τα έργα που απαιτούνται και θα απαιτηθούν ώστε η χώρα μας και μετά το πέρας του τρίτου πλαισίου στήριξης να προσεγγίσει την ποιότητα των υποδομών των προηγμένων χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η σύγκριση από πλευράς υποδομών της χώρας μας με τις λοιπές χώρες μέλη είναι συντριπτική σε βάρος μας ώστε είναι φυσικό να υπάρχει συνεχές αντικείμενο στα Δημόσια Εργα στην Ελλάδα για πάρα πολλά χρόνια. Προϋπόθεση για να συμβεί αυτό βέβαια είναι τα έργα που κατασκευάζονται να δημιουργούν τις προϋποθέσεις για μεγαλύτερη ανάπτυξη που θα τροφοδοτεί την απαίτηση για συνεχή βελτίωση των υποδομών.

Πριν προχωρήσω θέλω να κάνω μια διαπίστωση:

Αν και η κατάσταση εμφανίζεται πρόσφατα σχετικά βελτιωμένη σε σύγκριση με το παρελθόν οι προηγούμενες επιδόσεις εκείνων που συμμετέχουν στην κατασκευή των έργων δεν υπήρξαν οι καλύτερες. Έτσι δεν μπορεί να θεωρηθεί ως δεδομένη η ευνοϊκή εξέλιξη των πραγμάτων στο μέλλον.

Για να γίνει αυτό εφικτό θα πρέπει όλοι οι εμπλεκόμενοι στην κατασκευή των έργων, Δημόσιοι φορείς, Μελετητές και Κατασκευαστικές επιχειρήσεις αλλά και οι Συνδικαλιστικές Οργανώσεις τους να αντιμετωπίσουν την κατάσταση σαν πράγματι μια μοναδική ευκαιρία για να αποκτήσει η χώρα μας εκείνους τους μηχανισμούς που από χρόνια υπάρχουν στις ανταγωνιστικές μας χώρες και κυρίως σε εκείνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οι οποίοι τους έχουν επιτρέψει να αποτελούν τους βασικούς παίκτες στην Κατασκευή σε Παγκόσμιο επίπεδο.

Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Η Βιομηχανία της Κατασκευής στην Ελλάδα από πλευράς αριθμών δεν παρουσιάζει σημαντικές διαφορές από τις άλλες χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Παράγει ποσοστό μεταξύ του 10 και 12% του ΑΕΠ, και απασχολεί περί το 10% του εργατικού δυναμικού. Και παρότι δεν υπάρχουν σχετικά στοιχεία δεν υπάρχει λόγος να αμφιβάλλουμε ότι και εδώ ισχύει αυτό που δέχεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το σύνολο του κλάδου στην Ευρώπη, ότι δηλαδή για κάθε μία θέση που δημιουργείται στον κλάδο της Κατασκευής αντιστοιχούν δύο νέες θέσεις σε συναφείς κλάδους της Οικονομίας. Αποτελεί δηλαδή η Κατασκευή ένα πρώτης τάξεως εργαλείο για τις Κυβερνήσεις για την καταπολέμηση της ανεργίας και μάλιστα σήμερα που η τελευταία αποτελεί πλέον το μεγαλύτερο πρόβλημα στη χώρα μας.

Από σχετικά πρόσφατα στοιχεία προκύπτει ότι το 45% περίπου των έργων

κατασκευάζεται από τις εταιρείες Η' τάξης και το υπόλοιπο από το σύνολο των λοιπών μεγάλων και μικρών επιχειρήσεων. Μπορεί λοιπόν κανείς να υποθέσει ότι αν και κατά τα προσεχή χρόνια ο καταμερισμός των έργων δεν θα αλλάξει σημαντικά το τρίτο πλαίσιο στήριξης δεν θα κατασκευασθεί μόνο από τις εταιρείες Η' τάξης αλλά από ολόκληρο το κατασκευαστικό δυναμικό της χώρας ανάλογα με τις δυνατότητες της κάθε μιας μεγάλης ή μικρής επιχείρησης.

Ποιοτικά και κυρίως οργανωτικά, όμως, ο κλάδος απέχει σημαντικά από τους αντίστοιχους στις άλλες χώρες της Ε.Ε. Και βέβαια αυτό δεν είναι καινοφανές μια και αποτελεί γενικότερο πρόβλημα των χωρών που δεν ακολούθησαν μια συνεπή ανάπτυξη αλλά βασίστηκαν σε εξάρσεις των διαφόρων κλάδων της Οικονομίας τους. Δεν μπορούσε δηλαδή εύκολα η Κατασκευή να ξεφύγει από τη γενικότερη μιζέρια και προχειρότητα της Ελληνικής πραγματικότητας αν και στο παρελθόν υπήρξαν εποχές όπου κατασκευαστικές εταιρείες έκαναν σχεδόν επιτυχείς προσπάθειες στην κατεύθυνση αυτή, που όμως απέτυχαν όταν έφθασαν σε μεγέθη όπου η πολιτική υποστήριξη, για την επίλυση προβλημάτων από την κατασκευή έργων σε τρίτες χώρες αποτελούσε ζήτημα επιβίωσης ή καταστροφής. Στις περιπτώσεις αυτές όπως και σε άλλες πρόσφατες (βλέπε την εξέγερση στην Αλβανία) το Ελληνικό κράτος σε αντίθεση με τα άλλα Ευρωπαϊκά δεν θέλησε να παρέμβει για να προστατεύσει τις επενδύσεις των ελληνικών κατασκευαστικών επιχειρήσεων εκεί.

Βέβαια τα τελευταία χρόνια η κατάσταση στις κατασκευαστικές επιχειρήσεις έχει αρχίσει να εξελίσσεται, θα έλεγα, ραγδαία. Υπάρχουν πρωτοπόρες επιχειρήσεις, κυρίως μεταξύ των μεγαλύτερων της χώρας αλλά ακόμη και στις μεσαίες και σε μικρότερο βαθμό στις μικρότερες τάξεις, οι οποίες έχουν λάβει τα μηνύματα των καιρών και έχουν στραφεί στην βελτίωση της οργάνωσης τους.

Στο σημείο αυτό θα ήθελα να αναφερθώ στις επιπτώσεις του ν. 2940/01 στο κλάδο μας.

Ο Νόμος αυτός επιχείρησε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της δημιουργίας αξιόπιστων κατασκευαστικών επιχειρήσεων με βίαιο τρόπο. Δηλαδή είτε ανάγκασε ανόμοιες από πλευράς νοοτροπίας επιχειρήσεις να συγχωνευθούν είτε οδήγησε πολλές από αυτές στο ξεπούλημα σε άλλες ισχυρότερες λόγω του περίφημου συντελεστή «Γ».

Τα αποτελέσματα αυτού του εγχειρήματος είναι :

1. Nα υπάρχει μια άνευ προηγουμένου συσσώρευση του κατασκευαστικού δυναμικού στην Αθήνα. Οι 16 από τις 17 αιτήσεις για κατάταξη στην νέα 7^η τάξη και οι 38 από τις 50 αιτήσεις για κατάταξη στη νέα 6^η τάξη αφορούν σε επιχειρήσεις ή ομίλους με έδρα την Πρωτεύουσα. Υπάρχει δηλαδή τρομακτική αφαίμαξη της Περιφέρειας.

2. Είναι γνωστό ότι οι περισσότερες συγχωνεύσεις είναι στην πραγματικότητα εξαγορές επιχειρήσεων. Και ακόμη είναι γνωστό στον κλάδο ότι οι περισσότεροι από εκείνους που έσπευσαν να πουλήσουν τις επιχειρήσεις τους, πούλησαν ουσιαστικά το όνομα ή καλύτερα το πτυχίο τους και αναμένουν την ολοκλήρωση των διαδικασιών για να ξαναιδρύσουν νέες επιχειρήσεις της νέας 3^ης τάξης

Δεν είναι λοιπόν βέβαιο ότι έχουν επιτευχθεί οι βασικοί στόχοι του Ν.2940/01 που υπήρχαν

· Η μείωση του αριθμού των επιχειρήσεων, και

· Η βελτίωση των κατασκευαστικών δυνατοτήτων μέσω συγχωνεύσεων ομοειδών επιχειρήσεων.

Εδώ θα πρέπει να αναφέρουμε ότι το πρόβλημα του μεγάλου αριθμού των μεγάλης τάξης εργοληπτικών επιχειρήσεων οφειλόταν στις εξαιρετικά χαλαρές διαδικασίες κρίσης που ακολουθήθηκαν για πολλά χρόνια.

Αν η ίδια αντιμετώπιση ακολουθηθεί και στο μέλλον είναι πιθανόν μετά από μερικά χρόνια πάλι να ψάχνουμε να διορθώσουμε νομοθετικά την κατάσταση.

Θα πρέπει εδώ να αναφερθώ και στις θετικές ρυθμίσεις του Ν.2940/01 και ιδιαίτερα

· Στη νομιμοποίηση των κατασκευαστικών Κοινοπραξιών που δίνει τη δυνατότητα δημιουργίας συνεργασιών μεταξύ των επιχειρήσεων

· Στη νομιμοποίηση των υπεργολαβιών, αν και η ρύθμιση δεν υπήρξε αρκετά τολμηρή ώστε να θεσμοθετηθεί η εκ των προτέρων σύμπτυξη συνεργασιών που θα κατοχύρωναν τους μικρότερους

· Στη δημοπράτηση έργων με επικαιροποιημένες τιμές, παρ΄ ότι το μέτρο αναιρέθηκε αργότερα με εγκύκλιο και τέλος

· Στη δημοπράτηση μια φορά ην εβδομάδα

Αν προσπαθήσει κανείς να απαριθμήσει τα σημεία εκείνα όπου το σύστημα παραγωγής Δημοσίων Έργων μειονεκτεί σε σχέση με τον Ευρωπαϊκό ανταγωνισμό δεν μπορεί να παραλείψει τα ακόλουθα:

1. Την σημαντική υποβάθμιση κατά την τελευταία εικοσαετία των φορέων κατασκευής των έργων. Οι παλαιότεροι από εμάς σίγουρα θυμούνται το κύρος που διέθετε ο κατά τόπους Νομομηχανικός ή οι Επιθεωρητές Δημοσίων Εργων. Τόσο για τις τεχνικές όσο και για τις διοικητικές τους ικανότητες.

2. Η υποβάθμιση αυτή που είχε σαν επακόλουθο τη δημιουργία ελλείμματος στελεχών στο Δημόσιο Τομέα αποτελεί ακόμη και σήμερα τη βασική αιτία για το γεγονός ότι πολλές μελέτες και πολλά έργα έχουν εκτελεσθεί ή και εκτελούνται ακόμη χωρίς ουσιαστική επίβλεψη. Η επίπτωση του γεγονότος αυτού στην ποιότητα των έργων είναι προφανής.

3. Την ανεπαρκή στελέχωση των μελετητικών γραφείων αλλά και των Κατασκευαστικών επιχειρήσεων. Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι σε ότι αφορά στην κατάταξη των Κατασκευαστικών Επιχειρήσεων ισχύει ακόμη ένα αναχρονιστικό αλλά και πλαστό σύστημα που δεν τις αξιολογεί με βάση το πραγματικό και κυρίως μόνιμο κατασκευαστικό τους δυναμικό αλλά με ένα σύστημα που βασίζεται στην ικανότητα τους να συλλέγουν εν υπνώσει στελέχη που δεν απασχολούνται μόνιμα στην επιχείρηση αλλά συνήθως ασχολούνται με τελείως διαφορετικές δραστηριότητες, και τούτο παρά τον 2940/01

4. Την έλλειψη ειδικευμένου και πεπειραμένου προσωπικού σε όλες τις βαθμίδες της ιεραρχίας. Οι μηχανικοί που παράγουν τα Τεχνικά Πανεπιστήμια της χώρας όχι μόνο υστερούν από πλευράς γνώσεων αλλά πιθανότατα δεν έχουν επισκεφθεί έργο σε όλη τη διάρκεια της φοίτησης τους. Οι απόφοιτοι των Τ.Ε.Ι. δεν προσανατολίσθηκαν στην αντικατάσταση των εργοδηγών που εξέλιπαν από την κατασκευή μετά την κατάργηση των παραγωγικών τους σχολών, αλλά σε αντικατάσταση των Μηχανικών με ακόμη λιγότερες γνώσεις. Σε ότι δε αφορά στους εργατοτεχνίτες, μετά το σπάσιμο της συνέχειας στις περιοχές της χώρας (Ήπειρος, Πελοπόννησος...) οι οποίες για αιώνες παρήγαγαν έμπειρους τεχνίτες για την κατασκευή το έλλειμμα εμπειρίας και γνώσεων των στελεχών αυτών αποτελεί σημαντικό στοιχείο για την έλλειψη ποιότητας στις Κατασκευές.

5. Η παντελής απουσία συνεχιζόμενης εκπαίδευσης, που στις χώρες της Ε.Ε. δεν αποτελεί κυρίως ευθύνη του κράτους αλλά των επιχειρήσεων, των Συνδικαλιστικών τους Οργανώσεων και των Εργατικών Συνδικάτων.

6. Η σχεδόν πλήρης απουσία μέτρων προστασίας και υγιεινής στα εργοτάξια, πράγμα ανήκουστο στη λοιπή Ευρώπη, που κατά την άποψη μου αποτελεί έναν από τους παράγοντες που αποτρέπει τους νέους παρά τις συγκριτικά καλές αμοιβές και την υψηλή ανεργία να ασχοληθούν με τις κατασκευές.

7. Η έλλειψη φορέων που ασχολούνται με την έρευνα των τεχνικών προβλημάτων των

κατασκευών πέραν της καθαρά επιστημονικής έρευνας που διεξάγεται στα Πανεπιστήμια. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα μέλος της Ε.Ε. που δεν διαθέτει Ινστιτούτο Έρευνας της Κατασκευής – Building Research Institute. Είναι δε απόλυτα φυσικό μετά από αυτό να μην υπάρχει σχεδόν καμία προσπάθεια από τις επιχειρήσεις, μεγάλες και μικρές, για την έρευνα και την ανάπτυξη της – Research and development.

8. Τέλος το σύστημα ανάθεσης των έργων που σήμερα ισχύει (μαθηματικός τύπος) μπορεί να έχει δημιουργήσει μια σχετική ευφορία σε ορισμένες κατηγορίες επιχειρήσεων, έχει όμως παράλληλα μεταβάλλει τις περισσότερες από επιχειρήσεις παραγωγής δημόσιων έργων σε επιχειρήσεις παραγωγής προσφορών και δεν έχει καμία σχέση με τη βελτίωση του κλάδου και της ανταγωνιστικότητας του.

ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ

Δύο είναι οι σημαντικές εξελίξεις που θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας στο γενικότερο
σχεδιασμό μας αν θέλουμε πράγματι να επωφεληθούμε από τον μεγάλο όγκο εργασιών και
έργων που μας προσφέρεται στην επόμενη πενταετία ώστε να δημιουργήσουμε μια Βιομηχανία
Κατασκευών σύγχρονη και ανταγωνιστική που θα συνεχίσει να προοδεύσει και μετά το
πέρας του τρίτου πλαισίου στήριξης:

1. Η ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ

Η συζήτηση για την ανταγωνιστικότητα στην Ε.Ε. προήλθε από πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας της Βιομηχανίας της Κατασκευής, την οποία ενστερνίσθηκε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και μετά από έξη περίπου χρόνια συζητήσεων, κατέληξε πρόσφατα να υιοθετηθεί από το αρμόδιο Συμβούλιο Υπουργών Βιομηχανίας σχετική ανακοίνωση της Επιτροπής που αποβλέπει στους εξής στόχους:

1.1 Στη βελτίωση της ποιότητας των κατασκευών.

Επειδή έχει αποτιμηθεί ότι η έλλειψη ποιότητας κοστίζει μεταξύ 5 και 10 % της επένδυσης, μεταξύ άλλων, θα ενθαρρυνθεί η υιοθέτηση συστημάτων ποιότητας προσαρμοσμένων στο μέγεθος των επιχειρήσεων και θα εφαρμοσθούν κριτήρια κόστους για τη διάρκεια ζωής των έργων, χρήσιμα για τις διαδικασίες ανάθεσης.

1.2 Στη βελτίωση του κανονιστικού περιβάλλοντος.

Όπου κυρίως θα επιδιωχθεί η βελτίωση του πλαισίου των δημοσίων συμβάσεων, η εφαρμογή της προηγούμενης καλής εκτέλεσης σαν κριτηρίου για την ανάληψη άλλων έργων.

1.3 Στη βελτίωση της Τεχνικής εκπαίδευσης και της επαγγελματικής κατάρτισης, και

Όπου μεταξύ των άλλων θα επιδιωχθεί η βελτίωση της κακής εικόνας του κλάδου προς τους νέους ώστε να γίνει ελκυστικότερος γι' αυτούς μέσω και της βελτίωσης των συνθηκών εργασίας.

1.4 Στον επαναπροσανατολισμό και στην ενίσχυση της έρευνας και της ανάπτυξης της.

Όπου θα επιδιωχθεί να αναλάβουν πρωτοβουλίες οι Κατασκευαστικές μονάδες ώστε να αποκτήσουν την ικανότητα να υιοθετούν καινοτομίες στο επίπεδο της κατασκευής, της ανάπτυξης του προϊόντος, της οργάνωσης του ανθρώπινου δυναμικού και της γρήγορης διάδοσης νέων τεχνολογιών.

2. ΤΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΩΝ ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΩΝ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Δεν θέλω να σας κουράσω με λεπτομέρειες για το θέμα, απλώς θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι είναι εξαιρετικά πιθανό το τοπίο στην κατάταξη των επιχειρήσεων μας να είναι τελείως διάφορο από το σημερινό μετά από δύο περίπου χρόνια. Επίκειται η ολοκλήρωση των διαδικασιών υιοθέτησης του σχετικού Ευρωπαϊκού προτύπου. Χαρακτηριστικό είναι ότι με την ευκαιρία της αλλαγής του σχετικού συστήματος στην Ιταλία οι ίδιοι οι Εργολήπτες πιέζουν για την εναρμόνιση του με το ακόμη υπό έγκριση πρότυπο. Σε ότι αφορά σε εμάς είμαι βέβαιος ότι θα προσπαθήσουμε να εξαντλήσουμε τα πάσης φύσεως όρια για την αποφυγή της εφαρμογής του προτύπου. Αλλά έτσι χάνουμε την ευκαιρία να συμβαδίσουμε με τις άλλες χώρες μέλη και μένουμε συστηματικά ουραγοί.

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μετά από την παράθεση των πιο πάνω διαπιστώσεων νομίζω ότι είναι καιρός να προσπαθήσω να διατυπώσω μια σειρά προτάσεων. Και θα προσπαθήσω να το κάνω επειδή πράγματι πιστεύω ότι είναι εφικτή η βελτίωση των πραγμάτων στον κλάδο μας αν υπάρχουν στόχοι τόλμη και όραμα από όλους τους βασικούς εμπλεκόμενους., την ηγεσία του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., πολιτική και διοικητική και τις εργοληπτικές επιχειρήσεις και τους εκπροσώπους τους.

Αν δεχθούμε ότι κοινός βασικός μας στόχος είναι η κατασκευή έργων που θα αποτελέσουν εργαλείο για την ανάπτυξη της χώρας που στη συνέχεια θα τροφοδοτήσει ή καλύτερα θα απαιτήσει την κατασκευή νέων, αν δεχθούμε ότι είναι σημαντική απώλεια τα έργα που κατασκευάζονται να μην πληρούν τις ελάχιστες απαιτήσεις ποιότητας, αν δεχθούμε ότι από τη διαδικασία αυτή είναι φυσικό σε κάθε μέγεθος επιχειρήσεων να προκύψουν καλύτερα οργανωμένες επιχειρήσεις από άλλες, ότι δηλαδή δεν είναι όλες οι επιχειρήσεις ίδιες ή ίσες από πλευράς παραγωγικών δυνατοτήτων και ικανοτήτων, τότε αβίαστα μπορούμε να καταλήξουμε στην ακόλουθη σειρά προτάσεων:

1. Σε ότι αφορά στο Δημόσιο Τομέα

1.1. Να γίνει συστηματική προσπάθεια προσέλκυσης στελεχών με αποδεδειγμένη εμπειρία και ικανότητες αντίστοιχες που να επανδρώσουν τις Δημόσιες υπηρεσίες. Προϋπόθεση γι' αυτό θα πρέπει να είναι η ύπαρξη πριμ παραγωγικότητας και πριμ ποιοτικής εκτέλεσης των έργων για εκείνους που τα επιβλέπουν.

1.2. Να αλλάξουν ριζικά τα συστήματα δημοπράτησης ώστε να εξασφαλίζεται πλήρως ότι όταν μια επιχείρηση συμμετέχει σε διαγωνισμό για την ανάληψη έργου έχει πραγματικά μελετήσει το έργο και αναλαμβάνει πλήρως και με γνώση του αντικειμένου την εκτέλεση του. Έτσι θα πάψει η πληθώρα των συμμετοχών στους διαγωνισμούς και θα είναι πλέον άχρηστο το σημερινό σύστημα ανάθεσης.

1.3. Η ποιοτική εκτέλεση του έργου να δίνει στην κατασκευάστρια επιχείρηση θετικούς βαθμούς για ορισμένη χρονική περίοδο στην ανάληψη παρόμοιου έργου.

1.4. Να ενστερνισθεί το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. την άποψη, που εξάλλου νομίζω ότι δεν θα βρεί κανέναν αντίθετο ότι οι Ελληνικές τεχνικές επιχειρήσεις που προσπαθούν να επενδύσουν σε τρίτες χώρες είναι χρήσιμο να βοηθούνται με πολιτικά μέσα από το Ελληνικό Δημόσιο. Κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει με τη δημιουργία μιας Γραμματείας στο Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., όπως η ΔΟΣ (Διεύθυνση Οικονομικών Σχέσεων) του ΥΠΕΘΟ, με σκοπό τη διεύρυνση των προοπτικών των κατασκευαστικών επιχειρήσεων στις τρίτες χώρες.

1.5. Να αποφασίσει το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. να προωθήσει πρώτη η χώρα μας τις καινοτομίες που μελετώνται για τον κλάδο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα είναι σημαντικό να είμαστε κάποτε πρώτοι στον τομέα αυτόν πράγμα που θα έχει σαν αποτέλεσμα να εκσυγχρονίσουμε νωρίτερα από τους άλλους τις δομές μας. Όσο και αν αυτό φαίνεται ουτοπικό είναι δυνατόν να είναι επιτυχές επειδή οι επιχειρήσεις του κλάδου δεν έχουν αποκτήσει ακόμη άκαμπτες δομές, που η αλλαγή τους δεν είναι εύκολη.

1.6. Να θεσπισθεί σύστημα bonus – malus για τις μελέτες του δημοσίου. Δηλαδή όσο πλησιέστερα εκτελείται μια μελέτη σε σχέση με τον προϋπολογισμό της τόσο να πριμοδοτείται το γραφείο που τη συνέταξε για την ανάληψη μιας άλλης.

1.7. Να θεσπισθεί υποχρεωτική αλλά συγχρόνως και ουσιαστική και ελεγχόμενη περίοδος εμπειρίας στην κατασκευή για τους σπουδαστές των Τεχνικών Πανεπιστημίων και των ΤΕΙ. Η εμπειρία αυτή να είναι υποχρεωτική για όσους θέλουν να ασχοληθούν με την Κατασκευή.

1.8. Να ιδρυθεί και να λειτουργήσει τάχιστα ένα Ινστιτούτο Έρευνας της Κατασκευής (Building Research Institute) σε συνεργασία με τις Εργοληπτικές Οργανώσεις που θα στοχεύει στην έρευνα των προβλημάτων των έργων και θα δίνει με έμφαση στους μικρομεσαίους εργολήπτες τη δυνατότητα ποιοτικής βελτίωσης των κατασκευαστικών δυνατοτήτων τους.

2. Για τις Εργοληπτικές επιχειρήσεις και τις Εργοληπτικές Οργανώσεις.

2.1. Να αναληφθεί προσπάθεια για τη δημιουργία από κοινού με τα εργατικά συνδικάτα

σχολών επιμόρφωσης αλλά και εκπαίδευσης τεχνιτών για την κατασκευή.

2.2. Να αποτελέσει υποχρέωση όλες τις επιχειρήσεις η εφαρμογή μέτρων ασφάλειας και υγιεινής στα έργα.

2.3. Να προωθηθούν συστήματα οργάνωσης με σκοπό τη διαχείριση ποιότητας και την οργάνωση των επιχειρήσεων. Τα συστήματα αυτά θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένα στο μέγεθος των επιχειρήσεων. Έχω στη διάθεση μου σχετικά εγχειρίδια (manuals) και μεμονωμένων Αμερικάνικων επιχειρήσεων αλλά και της Ένωσης των Αμερικανών εργολάβων σχετικά με τους μηχανικούς επί τόπου του έργου αλλά και για την ολική διαχείριση ποιότητας ΤQM

2.4. Να δημιουργηθούν από τις εργοληπτικές Οργανώσεις γραφεία προώθησης των μελών τους σε επιλεγμένες γειτονικές χώρες με σκοπό το άνοιγμα των αγορών στις χώρες αυτές.

2.5. Να λειτουργήσει το πλαίσιο των σχέσεων μεταξύ εργολάβων – υπεργολάβων – ασφαλιστικών Οργανισμών. Τα σύστημα της επικόλλησης ενσήμων με αποκλειστική ευθύνη του κυρίου του έργου για εργαζομένους που δεν εξαρτώνται από αυτόν είναι απαρχαιωμένο.

Οι παραπάνω προτάσεις απαιτούν χωρίς αμφιβολία συνεργασία μεταξύ του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. και

του Κατασκευαστικού κλάδου. Και παρότι θα φανούν σε πολλούς ότι δεν έχουν ιδιαίτερες πιθανότητες να γίνουν αποδεκτές ή και να είναι εφικτό να εφαρμοσθούν η αίσθηση μου είναι ότι όχι μόνο είναι αναγκαία η προώθηση τους αλλά και ότι θα αποτελέσουν εγγύηση ώστε η κατασκευή των έργων του τρίτου πλαισίου στήριξης να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις ώστε επί τέλους η χώρα μας να αποκτήσει μια Βιομηχανία της κατασκευής ικανή να επιβιώσει στον Ευρωπαϊκό αλλά και Διεθνή ανταγωνισμό.

Σε αντίθετη περίπτωση θα πρέπει να περιμένουμε συν τω χρόνο μια μεγαλύτερη από την αναμενόμενη παρουσία κατασκευαστικών επιχειρήσεων από άλλες χώρες μέλη της Ε.Ε. η οποία μέχρι σήμερα περιορίζεται στα μεγάλα και δυσχερή από πλευράς χρηματοδότησης έργα.

Ευχαριστώ.